Opinie: ‘Jongeren, eis jullie plek in het bestuur op’
Het is een tragisch patroon in de Nederlandse politiek: er wordt óver jongeren gesproken, maar zelden mét hen. Beslissingen over klimaat, wonen en bestaanszekerheid worden genomen zonder dat de generatie die de gevolgen het langst zal voelen, structureel mee aan tafel zit. Dat moet anders.’ Aldus Mitchell Wiegand Bruss, voorman van de politieke partij Studenten Voor Leiden, gemeenteraadslid en een van de sprekers op de Dag van het Bestuur.
‘Jongeren moeten niet langer tevreden zijn met een bijrol in de democratie. We moeten ons mengen in het debat, bestuurlijke verantwoordelijkheid opeisen en de toekomst mede vormgeven. Daarom ben ik blij met het thema van de Dag van het Bestuur: grip op de toekomst.’
Een generatie die het moet zien te rooien
‘Nederland staat op een keerpunt. De samenwerking in het kabinet verloopt stroef, internationale spanningen lopen op en het vertrouwen in de politiek daalt gestaag. Ondertussen worden de problemen waar jongeren tegenaan lopen alleen maar urgenter. De woningmarkt is compleet vastgelopen: voor een koopwoning heb je een vast contract en een fors eigen vermogen nodig, terwijl huren peperduur en onzeker is. De stikstofcrisis schreeuwt om doortastend beleid, maar ingrijpende maatregelen worden vooruitgeschoven. En met de stijgende kosten van levensonderhoud wordt een stabiele toekomst steeds meer een privilege in plaats van een vanzelfsprekendheid.
Toch wordt de stem van jongeren nauwelijks gehoord in de bestuurskamers waar hierover (al dan niet) besluiten worden genomen. In de Tweede Kamer is de gemiddelde leeftijd 47 jaar. In gemeenteraden en provinciebesturen zijn jongeren zwaar ondervertegenwoordigd. Terwijl juist wij de generatie zijn die te maken krijgt met de langetermijneffecten van beleid dat nu wordt gemaakt. Waarom zou onze stem minder waarde hebben dan die van de generaties boven ons?’
‘Het argument dat jongeren te weinig ervaring zouden hebben om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen, is achterhaald en gemakzuchtig’
De praktijk laat zien: jongeren kunnen het wel
Het argument dat jongeren te weinig ervaring zouden hebben om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen, is achterhaald en gemakzuchtig. Kijk naar de praktijk: in gemeenteraden door het hele land zetten jonge bestuurders zich in voor de onderwerpen die hun generatie raken. Initiatieven zoals jongerenraden laten zien dat politieke participatie niet pas na je dertigste begint.
In Utrecht en Rotterdam wordt geëxperimenteerd met vormen van burgerberaad waarin jongeren volwaardig meepraten over klimaatbeleid. In de Tweede Kamer bewijst een jong Kamerlid als Julian Bushoff (27, GL-PvdA) dat politieke ervaring niet alleen in jaren, maar vooral in daadkracht en visie zit.
Buiten de politiek laten jongeren ook van zich horen. Denk aan de massale studentenprotesten tegen de leenstelsel-schuldenlast, de klimaatstakingen die duizenden jongeren op de been brachten, of de groei van initiatieven zoals Jonge Klimaatbeweging en Coalitie-Y. Het toont aan dat er genoeg jongeren zijn die willen meebeslissen. De politiek zou deze betrokkenheid moeten omarmen en institutionaliseren, in plaats van jongeren te reduceren tot een ‘belangengroep’ die af en toe een inspraakavond krijgt.
‘De vraag is niet of jongeren in het bestuur thuishoren, maar wanneer ze eindelijk in de aantallen aanwezig zijn die recht doen aan hun rol in de samenleving’
Het is tijd om onze plek op te eisen
‘Jongeren moeten af van de bescheidenheid en het idee dat de politiek ‘voor later’ is. De toekomst wordt nú bepaald, en als wij er niet zitten, doen anderen dat voor ons. Daarom moeten we niet wachten op uitnodigingen, maar zelf de deur openen.
Op 17 maart vindt de Dag van het Bestuur plaats in Almere. Daar hoop ik een nieuwe generatie politieke bestuurders tegen te komen, want de urgentie is duidelijk. In een tijd waarin populisme en politiek cynisme groeien, is vernieuwing cruciaal. Jongeren kunnen die brengen. Besturen is geen privilege van oudere generaties, maar een verantwoordelijkheid van ons allemaal.
De vraag is niet of jongeren in het bestuur thuishoren, maar wanneer ze eindelijk in de aantallen aanwezig zijn die recht doen aan hun rol in de samenleving. Het antwoord daarop zullen wij op 17 maart zien.’