New Jobportunities – deel 3: hoe maak je maatwerk toekomstbestendig?
'Ik ben een van de niet-uitkeringsgerechtigden die geholpen is door New Jobportunities’, begint Jos Grooten met een lach op zijn gezicht. 'Voor mij was het vrij lastig om een baan te vinden. Dat kwam vooral omdat ik een agorafobiestoornis heb, pleinvrees in de volksmond.’ Grooten werd meermaals afgewezen door werkgevers. Nu werkt hij als codeur. ‘De verhalen van de kandidaten vind ik fantastisch’, zegt wethouder Joop Brink. ‘Maar ook economisch moet dit project kloppen. We willen New Jobportunities toekomstbesteding maken, onafhankelijk van subsidie en letterlijk grensoverschrijdend.’
| • New Jobportunities helpt gemotiveerde Nuggers (niet-uitkeringsgerechtigden) op weg naar een baan of opleiding in de grensregio Nederland-Duitsland. Dit gebeurt vanuit de Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe. Het project gaat uit van de kracht van de deelnemers. • New Jobportunities richt zich op grensoverschrijdende mogelijkheden door actief de samenwerking met de Duitse grensregio op te zoeken. Wethouder Brink: 'Wij streven naar een 360 graden arbeidsmarkt. Als we niet over de grens heen kijken, benutten we maar de helft.' Duitse Nuggers worden geholpen met een baan of opleiding in Nederland, en andersom. • In drie artikelen wordt de interbestuurlijke en grensoverschrijdende samenwerking vanuit verschillende perspectieven belicht. 1) Het eerste artikel gaat in op het reilen en zeilen van New Jobportunities. Lees dit artikel hier. 2) Het tweede artikel gaat dieper in op de interbestuurlijke en grensoverschrijdende samenwerking. Hoe ervaren werkgevers en de Agentur für Arbeit New Jobportunities? Lees dit artikel hier. 3) In dit derde en laatste artikel kijken een wethouder en startup facilitator naar de toekomst van New Jobportunities. Ook vertelt kandidaat Jos Grooten hoe hij weer zijn plek op de arbeidsmarkt vindt. |
Van pleinvrees naar baan
'Door de pleinvrees was het voor mij erg lastig om naar bepaalde plekken toe te gaan. Zoals kleinere ruimtes. Als ik bijvoorbeeld een uur in een vergaderzaal moest zitten, had ik snel het gevoel opgesloten te zijn’, vertelt Grooten. ‘Dat zorgde bij mij voor veel spanning.'
Een jaar of tien geleden begon de angststoornis. Grooten: ‘Ik kon het mij toen helemaal niet voorstellen dat mensen pleinvrees hadden. Hiervoor heb ik veel gereisd, door Europa, Israël en een stukje Afrika.’
De laatste jaren gaat het stap voor stap beter met Grooten. ‘Van trillend in de supermarkt op 100 meter van mijn huis, ben ik nu in principe weer in staat om te werken. De anticipatiespanning blijft wel lastig. Het probleem is dat ik dan slecht of niet slaap. Dat breekt je echt op. Fulltime werken is daardoor nog geen optie.’
‘Pleinvrees is iets dat je ontwikkelt’, licht Grooten toe. ‘En als je het niet hebt, is het erg lastig voor te stellen dat het voor iemand met deze stoornis al moeilijk kan zijn om naar een winkel in de buurt te gaan’, zegt Grooten. ‘Blijkbaar vinden veel werkgevers dat ook lastig. Ik heb vaak ervaren dat zij bij sollicitaties liever kiezen voor de kandidaten zonder rugzakje.’
‘Voor mij was het erg lastig om een baan te vinden - werkgevers kiezen liever voor kandidaten zonder rugzakje'
In contact met New Jobportunities
Via de gemeente Coevorden kwam Grooten in contact met Maud Diemer, projectleider van New Jobportunities. In het eerste artikel vertelde Diemer, samen met strategisch accountmanager André Kolk, over hoe niet-uitkeringsgerechtigden (Nuggers) een opleiding of baan vinden via het project. Vaak hebben de kandidaten net dat extra zetje nodig.
Dat ervoer ook Grooten. ‘Mijn situatie is uniek. Net als die van andere Nuggers. Maud gaat eerst het gesprek aan om je echt te leren kennen. Daardoor kan er maatwerk worden geleverd. Dat is de kracht van New Jobportunities.’
Grooten had al eerder geprobeerd weer de arbeidsmarkt op te komen. ‘Het schrijven van een sollicitatiebrief lukt prima, maar ik vind het lastig om een werkgever in een gesprek te overtuigen van mijn meerwaarde voor een bedrijf. Dan is het fijn dat Maud daarbij kan helpen en een goed woordje voor mij kan doen.’
‘Als ik het verhaal van Jos hoor, of van Jennie Boer (uit het eerste artikel, red.), dan denk ik meteen: dit project is al geslaagd’, zegt wethouder Joop Brink enthousiast. ‘Dat is natuurlijk wat kort door de bocht – ik weet dat de economie de drager van de welvaart is, dus financieel moet een project ook kloppen – maar dit soort verhalen vind ik wel fantastisch om te horen.’
Brink is wethouder bij de gemeente Coevorden, met in zijn portefeuille het sociaal domein. ‘Dat betekent de Wmo, participatiewet, jeugdzorg en alles wat met welzijn en gezondheid te maken heeft. Ook heb ik de Duitsland-portefeuille onder mij’, vertelt Brink. ‘Ik heb mij niet meer verkiesbaar gesteld bij de gemeenteraadsverkiezingen. Na acht jaar wordt het tijd dat ik binnenkort ruimte maak voor een nieuw gezicht.’
'Nuggers hebben vaak net dat extra zetje nodig'
Onderdeel van de Regio Deal
Coevorden is een van de zes gemeenten die zich verbonden hebben aan de Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe, samen met de provincie en het rijk. ‘Al deze partijen leveren een financiële bijdrage om een aantal projecten van de grond te krijgen rondom brede welvaart’, vertelt Brink. ‘New Jobportunities is er daar een van. De thema’s werkgelegenheid, economie, welzijn en grensoverschrijdende samenwerking komen hier samen.’
Brink: ‘Met de krapte op de arbeidsmarkt weet New Jobportunities een doelgroep te bereiken die graag aan het werk wil, maar net wat extra hulp en maatwerk nodig heeft.’ De mogelijkheden voor werk stoppen niet bij de grens. 'Ook in Duitsland zoeken werkgevers gemotiveerde vakmensen', ziet Brink. 'Wij streven naar een 360 graden arbeidsmarkt. Als we niet over de grens heen kijken, benutten we maar de helft.'
Economisch heeft dat grote voordelen. ‘Europees onderzoek heeft aangetoond dat, als wij de grens in deze regio kunnen vervagen, de lokale economie tussen 15 en 20 procent kan groeien’, gaat Brink verder. ‘De grens is voor mensen nauwelijks merkbaar als ze boodschappen gaan doen in het andere land. We leven hier nauw samen met de Duitse regio, maar soms zijn de verschillen groot.’
En dat zorgt voor uitdagingen. Brink: ‘Qua wet- en regelgeving zitten de systemen anders in elkaar. Ook de werkcultuur is anders; de Duitsers cultuur is meer gericht op efficiëntie en hiërarchie. Terwijl wij in Nederland informeler met elkaar omgaan, en al flinke stappen hebben gezet met digitalisering.’
‘Daar moet je aan wennen, maar we proberen het beste van beide landen te gebruiken en van elkaar te leren’, zegt Brink.
‘Europees onderzoek toont aan: als wij de grens in deze regio kunnen vervagen, dan kan de lokale economie 15 tot 20 procent groeien’
Op eigen benen
Ook Constance Reuvekamp merkt deze verschillen. ‘In Duitsland kennen ze het concept van Social Return On Investment (SROI) bijvoorbeeld niet. Het is moeilijker communiceren als je niet gebruik maakt van dezelfde middelen.’ De SROI-regeling is bedoeld om mensen met een arbeidshandicap of afstand tot de arbeidsmarkt op een duurzame manier aan het werk te krijgen. Organisaties kunnen aan zichzelf SROI-eisen stellen, als maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in het vaandel staat. Vanuit de rijksoverheid wordt dit gestimuleerd, bijvoorbeeld door een SROI-verplichting bij aanbestedingen.
Reuvekamp is directeur van het bedrijf Zero to One. 'Simpel gezegd helpen wij start-ups om te groeien, zowel nationaal als internationaal’, legt zij uit. ‘Daarnaast passen we die kennis toe in allerlei soorten projecten.’
New Jobportunities kwam op haar pad door projectleider Diemer. Reuvekamp: ‘Maud nam contact met mij op en legde uit dat New Jobportunities nu voor 100 procent gesubsidieerd wordt uit de Regio Deal. Wij kregen de vraag te onderzoeken hoe dit project in de toekomst bekostigd kan worden.’
‘Dit roept een heleboel vragen op’, vertelt Reuvekamp. ‘Moeten we van New Jobportunities een stichting maken? Of bijvoorbeeld onderbrengen bij het UVW en de Agentur für Arbeit? Hoe zorgen we dat het bekostigingsmodel zowel in Nederland als Duitsland passend is?’
'New Jobportunities wordt nu voor 100 procent gesubsidieerd - dat moet in de toekomst anders'
Toekomstbestendig project
Momenteel is Zero to One bezig met het toetsen van verschillende financiële modellen. Met als doel een toekomstbestendig en financieel onafhankelijk New Jobportunities, waardoor er geen geld van de Regio Deal meer nodig is. De huidige Regio Deal loopt tot en met 2023. Voor New Jobportunities 2.0 is er in deze periode in totaal €180.000 beschikbaar, dat gefaseerd wordt toegekend. Dat moet straks dus op een andere manier geregeld worden.
Reuvekamp: ‘Op basis van ons onderzoek neigen we nu naar het advies dat New Jobportunities beter ondergebracht kan worden bij een publieke organisatie, in plaats van bij een private partij. Hierover zijn we nu in gesprek met het UWV en Agentur für Arbeit.’
‘Dit ook met het oog op de toekomst’, licht Reuvekamp toe. ‘De krapte op de arbeidsmarkt zorgt nu voor meer vraag naar Nuggers bij bedrijven, maar we willen ook dat New Jobportunities blijft functioneren als de arbeidsmarkt straks weer veranderd.’
‘New Jobportunities moet een vanzelfsprekendheid worden’, vindt Brink. ‘Een stevig ingebed project, waar Nuggers, gemeenten, werkgevers en andere partijen gebruik van kunnen maken. Aan beide kanten van de grens.’
Aan de slag
Grooten is inmiddels gestart met een ICT-traineeship bij CodeGorilla. Hij gaat doen waarvoor hij heeft gestudeerd: coderen en web development. ‘CodeGorilla heeft meer mensen in dienst met stoornissen of die last hebben van paniekaanvallen’, vertelt Grooten. ‘Daardoor begrijpen zij mij beter. Ook mag ik parttime aan de slag en kan ik deels thuiswerken.’
'Het voelt goed dat er schijnbaar werkgevers op mij zitten te wachten', zegt Grooten vrolijk.
'Ik hoop dat meer partijen hiermee aan de slag gaan', zegt hij. 'Veel initiatieven gaan uit van one size fits all, maar zo werkt het niet voor veel doelgroepen, waaronder Nuggers.'
'New Jobportunities en de samenwerking met Duitsland is een project van de lange adem, daar moet ik eerlijk in zijn', licht Brink toe. 'Maar als er gemeenten of andere samenwerkingsverbanden ook aan de slag willen met een soortgelijk project, dan zeg ik: Kom vooral langs! Wij delen graag de kennis die wij tot nu toe hebben opgedaan. Wie weet is dit ook interessant voor de Belgische grensregio’s. Zo kunnen we elkaar verrijken.’
|
‘De minister van Binnenlandse Zaken heeft aangegeven dat elke regio telt, vooral ook aan de grens. We zien daar vaker uitdagingen rondom gezondheid, armoede en kwaliteit van de leefomgeving, maar ook kansen door samenwerking met de regio’s aan de andere kant van de grens. Met de Regio Deals proberen we echt de samenwerking met de regio’s op te zoeken’, vertelt Britt Elfrink. Elfrink werkt bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en houdt zich bezig met grensoverschrijdende samenwerking. Elfrink is het aanspreekpunt voor grensoverschrijdende samenwerking in de grensregio’s met Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen. ‘Grensoverschrijdende samenwerking is belangrijk. Als ministerie vormen wij vaak het eerste aanspreekpunt. En kunnen zo helpen bij het voorkomen van knelpunten en het benutten van kansen, samen met de regio’, gaat Elfrink verder. ‘Daarom zijn we blij dat in de Regio Deal Zuidoost Drenthe er verschillende grensoverschrijdende projecten zijn, zoals New Jobportunities. Grensoverschrijdende samenwerking zorgt ook voor uitdagingen. ‘Nederlandse en Duitse partijen, zowel privaat als publiek, hebben een andere dynamiek. Nederlanders zijn geneigd snel vooruit te willen gaan, en gaan daarbij doorgaans innovatief te werk. Voor de Duitse kant gaat dit meestal te rap, maar zij zijn wel secuurder. Dit kan scheef gaan lopen. Maar bij New Jobportunities is het goed gegaan. De Duitse partijen zijn goed en tijdig betrokken.’ Binnenkort stuurt de minister van BZK een brief naar de Tweede Kamer, waarin de contouren van de nieuwe Regio Deals en de planning voor het indienen van nieuwe voorstellen voor een Regio Deal (4e tranche) worden geschetst. Grensoverschrijdende samenwerking blijft een belangrijk aandachtspunt. |