New Jobportunities – deel 1: via Regio Deal komt vergeten groep aan het werk
‘Mijn grote droom? Dat is werken in de zorg. Het liefste met ouderen. Als ik die mensen kan helpen, geeft dat ook mij een heel goed gevoel’, vertelt Jennie Boer. ‘Maar ik had al zolang geen cv meer opgesteld of sollicitatiebrief geschreven dat ik niet wist waar ik moest beginnen.’ Dankzij het project New Jobportunities 2.0 kan Boer nu toch haar droom realiseren. Vanuit Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe zorgt het project dat een talentvolle, nog onbekende doelgroep van niet-uitkerings-gerechtigden de arbeidsmarkt op kan in de Duits-Nederlandse grensregio.
| • New Jobportunities helpt gemotiveerde Nuggers (niet-uitkeringsgerechtigden) op weg naar een baan of opleiding in de grensregio Nederland-Duitsland. Dit gebeurt vanuit de Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe. • Het project gaat uit van de kracht van de deelnemers. Zij geven aan wat ze nodig hebben om weer de arbeidsmarkt op te komen. New Jobportunities helpt hen vervolgens op weg door de wirwar van regels, mogelijkheden en budgetten. • Voor succesvolle herintreding zijn veel betrokken en enthousiaste mensen nodig: van deelnemers tot projectleider en wethouder, en van werkgevers tot de Agentur für Arbeit. • In een reeks van drie artikelen belichten we de interbestuurlijke en grensoverschrijdende samenwerking vanuit acht verschillende perspectieven. 1) In dit eerste artikel gaan we in op het reilen en zeilen van New Jobportunities. Hoe werkt het? 2) Het tweede artikel gaat dieper in op de interbestuurlijke en grensoverschrijdende samenwerking. Hoe ervaren werkgevers New Jobportunities? Waar liggen de mogelijkheden? Klik hier om dat artikel te lezen. 3) In het derde en laatste artikel kijken een wethouder en startup facilitator naar de toekomst van New Jobportunities. Ook vertelt een deelnemer hoe hij weer zijn plek op de arbeidsmarkt vindt. Klik hier om dat artikel te lezen. |
Niet financieel onafhankelijk
Jennie Boer is een moeder van 38 jaar, met twee dochters op de middelbare school. ‘Ik ben een echte dierenvriend’, vertelt ze enthousiast. ‘Thuis heb ik twee katten en een maffe Duitse herder.’
‘Ik ben altijd thuis geweest voor mijn kinderen, en werkte daarnaast als schoonmaakster.’ Na haar scheiding besefte Boer dat ze niet financieel onafhankelijk was. ‘Ik vertik het om mijn hand op te houden bij een instantie. Ik ben opgegroeid met het idee dat als je geld wilt, je er gewoon voor moet werken. Maar na mijn scheiding stond ik er opeens alleen voor, met twee meiden. Dat is best spannend.’
Al eerder probeerde ze te solliciteren naar een baan in de zorg. Maar helaas zonder succes. ‘Sinds mijn 16de ben ik van school af. Het idee om weer met een opleiding te beginnen, vond ik lastig. Ik ben niet zo van de theorie.’
‘Ik vertik het om mijn hand op te houden bij een instantie’
In beweging krijgen
New Jobportunities richt zich op één specifieke doelgroep: mensen zonder uitkering, die zich om verschillende redenen al een tijdje niet op de arbeidsmarkt begeven. Deze zogeheten Nuggers (niet-uitkeringsgerechtigden) zijn vaak sterk gemotiveerd om aan de slag te gaan.
Ze worden dikwijls over het hoofd gezien. ‘Vanuit de participatiewet hebben gemeenten de sociale plicht om mensen zonder uitkering dienstverlening te bieden. De dienstverlening en mogelijkheden bij zowel Duitse als Nederlandse werkgevers vanuit het project New Jobortunities zijn daarop een welkome aanvulling’, licht André Kolk toe – hij is strategisch accountmanager bij de gemeente Coevorden en als penvoerder nauw betrokken bij New Jobportunities.
‘Nuggers hebben geen recht op een uitkering - wanneer zij werk vinden of een opleiding gaan volgen, is er niet direct sprake van een kostenbesparing. Eerder van een investering.’
Maar New Jobportunities laat door focus op deze groep zien dat de Nuggers waarde toevoegen aan de arbeidsmarkt. ‘Naast dat de deelnemers weer zingeving vinden in hun werk, dragen zij straks ook economisch meer bij in hun gemeente, want het inkomen verruimt. En vergeet niet de financiële zelfredzaamheid, pensioenopbouw en een goede dagindeling’, zegt Maud Diemer, projectleider van New Jobportunities en werkzaam bij CMO STAMM, kenniscentrum voor sociaal maatschappelijke vraagstukken in Groningen en Drenthe.
‘Soms is er maar een aantal gesprekken nodig om iemand in beweging te krijgen’, ervaart Diemer. ‘Ik zie mijzelf als een verkeersagent, ik sta op een kruispunt en help de kandidaten met naar links en rechts gaan. De kandidaten moeten hun eigen pad kiezen, maar ik help ze wel door de wirwar van regels, mogelijkheden en budgetten heen. En breng ze in contact met werkgevers.’
Het is geen one-woman job. Diemer: ‘Het netwerk en de samenwerking zijn cruciaal voor dit project. Er zijn veel betrokken en enthousiaste mensen van verschillende organisaties nodig om New Jobportunities tot een succes te maken.’
Niet-uitkeringsgerechtigden zijn vaak sterk gemotiveerd om aan de slag te gaan
Pilot met 100 vrouwen
Het huidige project komt voort uit een eerdere pilot, New Jobportunities 1.0 genaamd. Hierbij werden 100 vrouwen zonder recht op een uitkering geholpen op weg naar financiële onafhankelijkheid, door hen te laten instromen op de grensoverschrijdende arbeidsmarkt van Nederland en Duitsland.
Bij de pilot was Maud Diemer ook betrokken als projectleider. ‘Vanaf New Jobportunities 1.0 hanteren we een platte aanpak’, licht Diemer toe. ‘De deelnemers moeten zelf aangeven wat zij nodig hebben. Er zijn veel mogelijkheden waar ze gebruik van kunnen maken, zoals scholingsbudgetten, taaltrainingen, coaching of hulp bij het schrijven van een cv. Maar vaak zijn Nuggers hier op voorhand niet voldoende van op de hoogte.’
New Jobportunities 1.0 werd geïnitieerd vanuit Duitsland, als onderdeel van een traject specifiek gericht op vrouwenemancipatie. Kolk: ‘We zien dat als vrouwen lange tijd niet werken en financieel afhankelijk zijn, zij later moeten rondkomen van een piepkleine AOW. Dat zijn de potentiële nieuwe armoedegevallen. Schuldenproblematiek ligt dan al snel op de loer. Dat willen wij voor zijn.’
‘Bij dat eerste traject zag ik wat een klein duwtje in de rug van mensen die werk zoeken, kan betekenen’
Samenwerking met de Duitse buren
Dat het initiatief van over de Duitse grens kwam, is niet verrassend. Voor de gemeente Coevorden werkt Kolk op het grensoverschrijdend samenwerkingsdossier. ‘Als je op de fiets stapt vanaf de Markt in Coevorden, sta je in tien minuten in Duitsland’, vertelt Kolk.
‘De grens bestaat niet als je op zaterdag gaat winkelen, maar wel als je in het andere land wil werken’, ziet Kolk. ‘De grensgemeenten, provincies en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties geloven dat we samen moeten zorgen dat de grens niet zo voelbaar is als je werk of zorg zoekt over de grens.’
Toch zien Diemer en Kolk dat Den Haag en Berlijn het de afgelopen tien jaar niet voldoende voor elkaar krijgen. De beweging moet ook van onderaf komen, door het uitbouwen van samenwerking in de regio.
Kolk: ‘Er zijn nog veel hindernissen om over de grens te gaan werken. Zoals de verschillen in diplomawaardering en het gedoe om over te stappen naar een Duitse of Nederlandse zorgverzekering. Of het feit dat een Nederlander die een aantal jaren in Duitsland woont en werkt na verloop van tijd wordt gezien als een expat, en daardoor over die jaren geen Nederlandse AOW meer opbouwt.’
De grens bestaat niet als je op zaterdag gaat winkelen, maar wel als je daar wilt werken
Van pilot naar New Jobportunities 2.0
New Jobportunities 1.0 was een succes. Maar liefst 80 procent van de deelnemers vond een betaalde baan of vervolgopleiding in de Duits-Nederlandse grensregio. Genoeg reden voor een vervolg. Deze keer geïnitieerd door Nederland, vanuit de Regiodeal Zuid- en Oost-Drenthe en met de intentie om duurzaam vorm te geven. Om zo blijvend Nuggers te kunnen ondersteunen. Ditmaal zowel voor vrouwen als mannen.
Aan het begin van New Jobportunities 2.0 kwamen Boer en Diemer met elkaar in contact. Via hun gedeelde passie, de hondensport. Boer lag net in scheiding en Diemer zag veel potentie in Boer. ‘Maud gaf mij het geloof dat ik een sterke vrouw ben’, vertelt Boer. ‘Door haar zag ik weer mijn positieve eigenschappen, terwijl ik die eerst moeilijk vond om te zien.’
Boer: ‘Maud vertelde mij over de cursus via ‘Nederland Leert Door’. Ik vond het een unieke kans om weer te wennen aan een schooltraject. Ook hielp ze me bij het opstellen van een cv en bij het zoeken naar vacatures in de zorg.’ ‘Een leven lang ontwikkelen, dat vind ik belangrijk’, zegt Diemer.
Maar liefst 80 procent van de deelnemers vond een opleiding of betaalde baan in de grensregio
Duurzame inzet
Het succes van New Jobportunities is onder andere te danken aan het grote netwerk dat erbij betrokken is. ‘André Kolk is een oliemannetje’, zegt Diemer met een lach op haar gezicht. ‘Hij zorgt ervoor dat de relaties met Duitsland en de betrokken gemeenten gesmeerd lopen.’ Kolk: ‘Het is een samenspel, maar ook durven loslaten.’
‘Het kost veel tijd en moeite om het netwerk goed neer te zetten en uit te bouwen. Maar dat is cruciaal’, zeggen Kolk en Diemer. Zo maakte Diemer een ronde langs de klantmanagers van de betrokken gemeenten in regio Zuid-Oost Drenthe. Diemer: ‘Het werpt echt zijn vruchten af. De klantmanagers en sociale teams zijn blij dat ze deze doelgroep kunnen doorverwijzen. Dat geldt ook voor het UWV.’
De financiële kant van het project staat inmiddels voor een groot deel. ‘Maar’, zegt Kolk, ‘de ambitie is groter dan de portemonnee.
Daarom wordt er momenteel onderzocht hoe een duurzame toekomst voor New Jobportunities eruit kan zien, met een bekostigingsmodel. ‘Veel langdurige problemen en uitdagingen worden met tijdelijk geld gefinancierd. Hoe mooi zou het zijn als we niet alleen een methodiek kunnen aanbieden, maar dat we de werkwijze ook bij een bepaalde club kunnen onderbrengen’, aldus Kolk.
Het kost veel tijd en moeite om het netwerk goed neer te zetten en uit te bouwen
Dromen achternagaan
Diemer houdt graag contact met de deelnemers, ook na het project. ‘Ik zie steeds dat als de deelnemers gemotiveerd zijn en willen investeren in een nieuwe toekomst, er erg veel mogelijk is. Soms voelt het voor Nuggers als een doodlopende weg, maar dat is vaak niet het geval. Mooi dat wij hier, met alle partners, aan bij kunnen dragen.’
Vanaf februari start Jennie Boer bij zorgorganisatie Cosis met de opleiding Maatschappelijk werk, verzorgende individuele gezondheidszorg. Ze gaat dan drie dagen in de week werken in de zorg, één dag naar school. ‘Inmiddels heb ik een lieve vriend, een baan, opleiding en kan ik weer financieel onafhankelijk worden’, vertelt Boer trots. ‘Ik kijk uit naar een mooie toekomst met leuk werk. Zo zie je maar, het is nooit te laat om je dromen achterna te gaan.’