Column: Ook overheden hebben een VAR nodig

In 2012 sloot de Rijksoverheid met de zorgverzekeraars en zorgaanbieders een akkoord dat het aantal bedden in ggz-klinieken met één derde zou worden afgebouwd. Een groot deel van de circa 250.000 mensen met ernstige psychische problemen zijn beter af als ze in hun eigen omgeving een zoveel mogelijk normaal leven kunnen leiden. Opvallend is dat gemeenten en woningcorporaties in 2012 niet aan tafel zaten toen dit akkoord gesloten werd. Er leek niet aan gedacht dat gemeenten en woningcorporaties moesten zorgen voor woningen voor deze mensen. En als je het aantal bedden in klinieken afbouwt is meer en betere hulp buiten de kliniek nodig. Sinds de decentralisaties moeten de gemeenten hier een groot deel van verzorgen. Aan de bewoners die meer moeten omkijken naar mensen die meer zorg nodig hebben die in hun buurt komen wonen was al helemaal niets gevraagd. 

De rekening van een deel van deze operatie kwam zo op bordje van gemeenten terecht. De discussie verschoof daarom al snel van hoe de gezamenlijke overheden de mensen met psychische problemen het beste konden helpen naar wie betaalt de rekening.

Het Rijk gedraagt zich als een slechte verzekeraar. Ze betalen zo min mogelijk uit. En de gemeente gedragen zich als een claimende klant. Dit gedrag van het Rijk en gemeenten zien we ook bij de decentralisatie van bijvoorbeeld de jeugdzorg. Dit soort discussies zuigen alle energie weg om samen als ware we één overheid de problemen van mensen in de ggz op te lossen. Daarom moet er een geschillenbeslechting komen voor financiële onenigheid tussen overheden. Dat is niet geregeld in artikel 2 van de Wet financiële verhoudingen. In Australië hebben ze zoiets. En ook de Staatscommissie Remkes en de Raad van State adviseren het. Dus laten we dat snel regelen. Ook overheden hebben een VAR nodig!