Lot van Hooijdonk: Het is niet voor niets een cliché: alleen ga je sneller, samen kom je verder

Artikel | 18-07-2019 | 15:31

Hoe kijkt u terug op dit stadsgesprek?

‘Het mooie is dat we met deze groep echt op een andere aanpak uitkwamen dan we zelf hadden bedacht. Als gemeente dachten we destijds vooral vanuit de Innovatie Curve (innovatiemodel van Rogers), en dus om vanuit een groep early adopters verder te bouwen. Terwijl uit het stadgesprek juist een gebiedsgerichte aanpak kwam. Dat is hoe we nu te werk gaan bij Overvecht-Noord aardgasvrij.’

Met die wijk voerde de gemeente Utrecht in november 2017 de eerste bewonersgesprekken, over het aardgasvrij maken van Overvecht-Noord. Van Hooijdonk had het niet anders willen doen, maar geeft ook toe dat het lastig kan zijn om dit gesprek zo vroeg te voeren.

‘Veel regels die direct van invloed zijn op hoe je als gemeente of wijk aardgasvrij kan worden zijn pas in 2022 georganiseerd. Dus je kan nu wel zeggen dat we van het gas af moeten, maar je kunt er nog niet bij vertellen dat we als gemeente zorgen voor een betaalbaar alternatief.’

‘Met z’n allen wachten tot 2022 is natuurlijk ook geen optie. Hoe hadden we als gemeenten bijvoorbeeld bij het klimaatakkoord aan tafel moeten gaan zitten, terwijl we nog gaan flauw idee hadden van welke praktijkproblemen je allemaal tegenkomt?’

Overheid van Nu volgt Lot van Hooijdonk de komende periode bij deze dynamiek. Welke onzekerheden kom je tegen, als je het gesprek met inwoners voert, terwijl veel bestuurlijke besluitvorming nog moet plaatsvinden? Wat heeft ze daar de afgelopen jaren over geleerd? Dat gaan we volgen rondom Overvecht-Noord, de wijk die Utrecht uiterlijk in 2030 van het aardgas af wil krijgen.

Waarom hebben jullie gekozen voor Overvecht-Noord, toch een wijk waar veel mensen wel iets anders aan hun hoofd hebben dan het klimaat?

‘Omdat we uiteindelijk moeten zorgen dat iederéén het zich kan veroorloven. Dat zeg ik niet als trucje, maar vind ik echt. We gaan de energietransitie niet voor elkaar krijgen als we iedereen moeten gaan vragen duizenden euro’s te investeren.’

‘Natuurlijk hebben we in Overvecht ook een grote sociale opgave, maar we zien juist kansen om die te verbinden aan de energieopgave. Er moet een hoop gaan gebeuren en dat willen we koppelen aan leer- en werkplekken in de wijk. Omdat we weten dat dit soort plekken het best werken als ze in de buurt zijn van de mensen die ze nodig hebben.’

‘Daarnaast past dit in de aanpak die uit het stadsgesprek Energie kwam. Overvecht is een wijk met veel sociale woningbouw, en de gasleidingen zijn aan vervanging toe. Met de wijk, netbeheerder (Stedin), energieleverancier Eneco, bewonersorganisatie Energie-U en woningbouwverenigingen (Mitros, Portaal en Bo-Ex), onderzoeken we hoe we dit moment kunnen aangrijpen om tot een realistisch alternatief te komen.’

Planning Overvecht-Noord aardgasvrij Tot en met de zomer zijn bewonersbijeenkomsten, waarin onder andere gevraagd wordt wat bewoners belangrijk vinden bij de keuze voor een alternatief voor aardgas. Daarnaast wordt op verschillende manieren informatie geboden, denk aan gratis advies van een energieadviseur en een voorbeeldwoning. Daarna brengen de samenwerkende partijen verschillende warmteoplossingen in beeld. Die worden eind 2019 gepresenteerd. Bewoners hoeven dan nog geen keuze te maken. De gemeenteraad neemt in 2020 een besluit over de warmteoplossing(en) in Overvecht-Noord. Hierbij wordt zo goed mogelijk rekening gehouden met de wensen van bewoners en andere belanghebbenden. De samenwerkende partijen vragen ook op tijd aan marktpartijen welke warmteoplossingen zij te bieden hebben. Bewoners krijgen op z’n vroegst vanaf 2022 een aanbod voor een alternatieve warmteoplossing.

Wat is nu de stand van zaken in Overvecht-Noord?

‘Wisselend. Van mensen die ervan wakker liggen, tot mensen die er kansen in zien. En alles er tussenin.’

‘Het gaat veel over de kosten. Haalbaar en betaalbaar zijn de sleutelwoorden. Naast het contact met de wijk, moeten we in Den Haag hard werken om te zorgen dat we ook voor de oplossingen die uit de wijk komen kunnen gaan zorgen. Zodat we de warmteoplossingen die het beste passen bij Overvecht-Noord ook echt kunnen bieden.’

What’s next?

De volgende keer gaan we met Van Hooijdonk en een aantal bewoners dieper in op deze spagaat. Hoe kijken de bewoners van Overvecht-Noord terug op het proces tot nu toe? Tegen welke moeilijkheden liep van Hooijdonk als bestuurder aan en wat merkten de bewoners daar op hun beurt van?

Heeft u vragen of suggesties voor dit gesprek? Laat het ons weten via ibp@minbzk.nl.

Meer weten over de aanpak van Overvecht-Noord? Kijk op: www.utrecht.nl/overvechtnoordaardgasvrij.