Interbestuurlijk samenwerken vraagt een nieuwe mindset (en dat is best wennen)
Een topambtenaar van het ministerie corrigeert zijn collega tijdens een bijeenkomst in Steenderen (Achterhoek), waar vertegenwoordigers van vijf gemeenten en het rijk zijn samengekomen. ‘De gemeenten moeten niet blij zijn dat ze bij het programma van het ministerie mogen aansluiten, wij mogen als ministerie blij zijn dat we mogen aanschuiven bij de vijf deelnemende gemeenten met hun lokale opgaven.’
Het is een concreet voorbeeld van de nieuwe mindset binnen rijk, provincies en gemeenten, voortkomend uit de Code Interbestuurlijke Verhoudingen (CIV), die is ondertekend op de Dag van het Bestuur op 20 maart 2023. Opereren als één overheid, in plaats van elkaar als rijk, provincie, gemeente en waterschap in de weg zitten. Een gedachte die uitgaat van gelijkwaardig partnerschap.
Dat gelijkwaardige partnerschap werd op diezelfde Dag van het Bestuur –plenair, maar ook in de vele sessies, workshops en werkbezoeken – gezien als cruciaal door de deelnemende ambtenaren. Daarbij ging het niet alleen over het wegnemen van de muren tussen de gemeente en het rijk. Maar ook over de muren tussen beleidsambtenaren en wijkbewoners. Over gemeentebeleid evalueren vanuit een écht gesprek met betrokkenen in plaats vanachter het bureau. Over overheden die samen ontwikkelen in plaats van individueel uitvoeren.
Het is een transitie in (inter-)bestuurlijk Nederland, waarbij de small wins (zoals hoogleraar bestuurskunde Katrien Termeer het noemt) als in Steenderen het begin reflecteren van een systeembrede verandering.
Lees onze verslagen van de Dag van het Bestuur nog eens;
- In het kort: de Code Interbestuurlijke Verhoudingen
- Albert Jan Kruiter: ‘Regels zijn er om te helpen, niet om in de weg te zitten’
- ‘Voor effectief beleid is stoppen soms beter dan maar doorgaan’
- ‘Mijn studenten worden steeds ongeduldiger - dat begrijp ik’
- Dag van het Bestuur: ‘Luister naar de stem die je niet hoort’