Luistertip: Ambtenaren zijn net mensen
In systemen, structuren en processen word je ontmenselijkt. En in de media krijg je van alles de schuld omdat je van de overheid bent. Maar in de podcast Ambtenaren zijn net mensen van Patricia Braat vind je als ambtenaar een warm bad vol empathie en ruimte om te vertellen wie je bent.
Er is in Nederland een grote groep betrokken ambtenaren werkzaam die graag het goede doet, maar soms tegen de grenzen van het systeem aanloopt. De gesprekken die trainer en coach Patricia Braat heeft met verschillende (gemeente-)ambtenaren, gaan vooral over de vraag hoe dat systeem menselijker kan. Iedere gast in de podcast krijgt steevast dezelfde openingsvraag: ‘Voel je je eerder mens of eerder ambtenaar?’
Belang van goede samenwerking en verbinding
Podcastgast Carolien Klesman-Nacken, gemeentesecretaris en ‘algemeen directeur’ bij de gemeente Heeze-Leende, vindt die vraag moeilijk te beantwoorden, maar komt bij menselijkheid in het systeem al gauw uit bij het belang van goede samenwerking en verbinding.
Zo werkt de gemeente Heeze-Leende binnen de Gemeenschappelijke Regeling Samenwerking A2 (naar de snelweg waar al deze gemeenten langs liggen) sinds 2004 samen met de gemeenten Cranendonck en Valkenswaard. ‘Dan zit je dus met drie verschillende leiders aan tafel,’ zegt Klesman-Nacken. ‘Dat geeft een heel andere dynamiek. De belangen zijn vaak niet helemaal hetzelfde, maar dat is helemaal niet erg. Wel is het dan zoeken naar een goede manier waarop je je rol kunt innemen.’
Niet verzanden in structuurdiscussies
Soms nodigt Braat geen gast uit, maar houdt ze het in Ambtenaren zijn net mensen op een monoloog. In een van die afleveringen noemt ze de ‘bereidheid om je eigen belangen aan te passen aan het algemeen belang en je ego in de ijskast te stoppen’ de belangrijkste sleutel tot goede samenwerking.
Bij het opzetten van complexe samenwerkingsverbanden is het moeilijk om niet te verzanden in structuurdiscussies, vervolgt ze. ‘Veel organisaties willen van te voren bepalen wie welke rol op zich neemt, of beter gezegd: wie de macht in handen heeft. Het bepalen van structuur is belangrijk binnen samenwerking. Maar in mijn ervaring kom je niet uit deze discussie als je niet eerst een ambitie hebt bepaald. Die ambitie moet daarna concreet worden gemaakt voor alle betrokken partijen. Wat betekent het voor iedere organisatie afzonderlijk?’
Niet in steen gebeiteld
Alleen dan is het mogelijk om goed ieders rol en verantwoordelijkheid te bepalen, aldus Braat. In de praktijk ziet ze dat die stap vaak wordt overgeslagen. ‘Iedereen wordt gevraagd zich te committeren aan een gezamenlijk ambitie, maar er wordt niet concreet gemaakt wat dat betekent.’
Haar boodschap is er een die de laatste tijd veel te horen is in ambtenarenland: structuren en processen zijn niet in steen gebeiteld. Kijk naar welke opzet het beste past bij een maatschappelijke opgave en pas je zo nodig aan.
Zelf luisteren
Luister hier zelf naar de podcast Ambtenaren zijn net mensen.