ROB presenteert adviesrapport ‘Rol nemen, ruimte geven. De rol van het Rijk bij interbestuurlijke samenwerking’
‘De grote opgaven van deze tijd - klimaat, wonen, economie, werk - worden steeds vaker door meer dan één overheidslaag opgepakt. Het lukt het rijk vooralsnog niet om daarbij gelijkwaardig samen te werken met provincies, gemeenten en waterschappen.’
Dat concludeert de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) in zijn adviesrapport Rol nemen, ruimte geven. Onduidelijke verwachtingen over en weer, schotten tussen departementen en weinig kennis bij het rijk van wat er echt speelt in de regio, zijn daar de belangrijkste oorzaken voor.
Voor elke opgave een minister
‘Voor een meer effectieve en efficiënte samenwerking tussen rijk en regio’s dient het kabinet voor elke grote regionale opgave één minister verantwoordelijk te maken.’ Dat is één van de belangrijkste conclusies. Ook ontwikkelde de ROB een model voor gelijkwaardig partnerschap. Dat model kan helpen om goede afspraken te maken tussen overheden bij het opstarten van een samenwerking.
| Op 9 juni is hoogleraar Caspar van den Berg – onder wiens leiding dit ROB advies tot stand kwam – te gast aan tafel bij de eerste Overheid van Nu talkshow. In een uur tijd reflecteren we op 3,5 jaar Interbestuurlijk Programma (IBP). Van den Berg bespreekt met IPO-directeur Pieter Hilhorst hoe interbestuurlijke samenwerking past in het huis van Thorbecke. Mis het niet, meld je aan! |
Lichtpunten en knelpunten
Voor dit advies onderzocht de ROB drie typen interbestuurlijke programma’s (MIRT-trajecten, Regio Deals en Regionale Energiestrategieën) in drie regio’s (Fryslân, Noord-Holland Zuid en Noordoost-Brabant). ‘Uit de gesprekken bleek dat decentrale overheden zeer positief zijn over de deskundigheid van hun counterparts bij het rijk. Ook vervult het rijk een belangrijke rol als makelaar in kennis en ervaringen tussen verschillende regio’s’, concludeert de ROB.
Maar er zijn ook knelpunten in de samenwerking. ‘Zo worden de wederzijds verwachtingen ten aanzien van (financiële) inzet, ambities, rol van elke deelnemer en de uitvoering bij aanvang van een samenwerking onvoldoende uitgesproken. Ook blijkt het rijk slecht in staat om flexibel en met verschillende ministeries gezamenlijk in te spelen op de vragen die specifiek zijn voor een regio’, stelt de ROB.