‘Over de brug’: hoe de gebiedsgerichte samenwerking werkt in Goeree-Overflakkee
Het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee wist de krimp succesvol om te buigen. Dat gebeurde mede door een gebiedsgerichte, interbestuurlijke samenwerking tussen provincie, gemeente, ondernemers en onderwijs. In het tweede deel van een serie over de proeftuinen van de IBP-opgave Regionale Economie: de interbestuurlijke samenwerking in Goeree-Overflakkee. ‘Tien, vijftien jaar geleden was het kort door de bocht: de provincie dicteerde en wij voegden ons. Dat is totaal veranderd.’
|
In 1 minuut:
|
Een groei van de bevolking en meer banen in onder meer ict, industrie en toerisme. De Zuid-Hollandse gemeente Goeree-Overflakkee staat er goed voor. En dat is opmerkelijk, want vlak na de vorming van de nieuwe gemeente in 2013 waren de economische prognoses somber. Het verfoeide woord krimp viel meer dan eens in rapportages.
Dat het beeld nu anders is, komt natuurlijk door de economische voorspoed van de laatste jaren, zegt Conrad van Nimwegen, senior beleidsadviseur Economische Zaken van de gemeente Goeree-Overflakkee. Maar de nieuwe, gebiedsgerichte interbestuurlijke samenwerking van de gemeente met de provincie, bedrijfsleven en onderwijs hebben zeker hierop invloed gehad, zegt hij.
‘Kort door de bocht geformuleerd: begin deze eeuw kwamen er besluiten van de provincie en die voerden wij uit. Af en toe kwam er iemand van de provincie of het Rijk ‘over de brug’ hier kijken. Het sentiment hier was dat ze in Den Haag weinig begrepen van wat er hier gebeurt.’
‘Het sentiment hier was dat ze in Den Haag weinig begrepen van wat er hier gebeurt’
Goed georganiseerd
De rapportages met sombere prognoses brachten een andere samenwerking en zorgde voor andere verhoudingen. Bepaalde randvoorwaarden voor een gebalanceerde economische groei, zoals de bereikbaarheid, kon men alleen in samenwerking met andere oppakken.
Het gebiedsprogramma Goeree-Overflakkee, opvolger van het Integraal Ruimtelijk Programma, werd samen met de provincie Zuid-Holland opgepakt. Per thema zijn er twee projectleiders, één van de gemeente en één van de provincie. Daarboven staat een stuurgroep waarin een gedeputeerde en wethouders zitten. Van Nimwegen: “Het is op deze manier goed georganiseerd. En het werken aan thema’s werkt uitstekend.”
Onderling begrip
Niet meer kwamen er af en toe ambtenaren ‘over de brug’, maar werkbezoeken over en weer zorgden voor kortere lijnen, zowel bestuurlijk als ambtelijk, en meer onderling begrip.
“We hebben allerlei bijeenkomsten gehad per thema”, zegt Van Nimwegen. “Bijvoorbeeld over woningbouw. Ik kan me een werkbezoek herinneren waarbij de provincie vond dat een bescheiden woningbouw niet nodig was in een dorp. Men was vooral bezig met landschapsbehoud. Maar die vijf woningen konden net het verschil maken dat de dorpsschool zou blijven bestaan. Dat soort begrip ontstaat niet uit beleidsstukken, maar door bij elkaar in de keuken te kijken.”
Goeree-Overflakkee wil een dynamisch gebied zijn voor proeftuinen, die eventueel daarna opgeschaald kunnen worden.
Smart Water
Nadat gemeente en provincie elkaar vonden op de uitwerking van deze thema’s sloten ook het bedrijfsleven en het onderwijs aan. Het programma Smart Water, opgesteld met ondernemers en onderwijs, schetst allerlei economische initiatieven en innovaties die gezamenlijk worden uitgewerkt.
Goeree-Overflakkee presenteert zich als een ideaal gebied voor innovaties, zoals het visserij-innovatie-centrum. Proeftuinen, vooral op het gebied van de energietransitie, zijn zeer welkom. Met andere partijen wordt gewerkt aan de productie van duurzame waterstof om te gebruiken in voertuigen, voor de productie van kunstmest en de verwarming van woningen.
Huis op waterstof
“We hebben in Stad aan het Haringvliet een huis gebouwd waarbij de energievoorziening geschied door een waterstofinstallatie”, zegt Van Nimwegen. “Binnenkort komt daar een gezin een half jaar ‘proefwonen’. Dat soort proeven willen we hier graag opzetten. Kijk, we willen graag een economische gezonde gemeente zijn en mensen trekken, maar we willen geen tweede Maasvlakte hier. Goeree-Overflakkee wil een dynamisch gebied zijn voor proeftuinen, die eventueel daarna opgeschaald kunnen worden.”
De juiste samenwerkingspartners
De kern van de proeftuin Goeree-Overflakkee is het vinden van de juiste samenwerkingspartners bij de verschillende vraagstukken. Dat is een zoektocht, zegt Marieke Hebbenaar, coördinator regionale economie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). “De vraag is hoe je in het gebied voor een gebalanceerde groei kan zorgen.”
De regio zoekt, net als andere gebieden, samenwerkingen op thema’s. Hebbenaar: “Maar het is nog niet zo eenvoudig om de juiste partners te vinden. Dat geldt voor meer regio’s. Hoe weten bijvoorbeeld Veenendaal en Helmond van elkaar dat ze allebei bezig zijn met mobiliteit? Hier ligt een nieuwe rol voor het Rijk als informatieverstrekker en intermediair.”
Alle inspanningen vanuit het gebiedsprogramma moeten Goeree-Overflakkee ‘een nieuw fundament’ geven, zegt Van Nimwegen. “Uiteindelijk is dat het doel: door goede samenwerking en de juiste allianties zorgen dat in het gebied een gezonde dynamiek ontstaat.”