FC Twente maakt theater in de wijk, en andere samenwerkingen in het sociaal domein
Een voetbalclub die zich succesvol inzet voor gezinnen met problemen. Ateliers waar studenten samen met ambtenaren en andere professionals zich buigen over een probleem, zoals oplossen van eenzaamheid. En verbetering van de sociale zorg door een intense samenwerking met één partner, zoals gemeente Hollands Kroon aandurfde.
Deze en andere inspirerende voorbeelden stonden op 10 maart in Zwolle centraal tijdens het congres ‘Doen wat werkt in het sociaal domein’. Overheid van nu was erbij en tekende deze inspirerende voorbeelden, én wat we daarvan kunnen leren, op.
| In 1 minuut: Op het congres ‘doen wat werkt in het sociaal domein’ kwamen tientallen inspirerende voorbeelden van ‘dingen die werken’ in het sociaal domein aan bod. De belangrijkste lessen uit deze voorbeelden?
|
FC Twente als steuntje in de wijk
Een voetbalclub die sociale projecten opzet en begeleid; sinds 2005 doet FC Twente het via hun eigen stichting Scoren in de Wijk. Met een aantal projecten probeert de stichting het verschil te maken in het leven van allerlei groepen. Er wordt theater gemaakt in de wijk, er zijn projecten voor integratie en ouderenparticipatie.
Het project Supporter van Elkaar ondersteunt gezinnen gedurende 18 weken, vertelt Bas Schreurs van Stichting FC Twente. Samen met gemeenten, woningbouwcorporaties, verslavingszorg, welzijnswerk, bedrijven en een zorgverzekeraar zijn er 88 gezinnen begeleid. “Het is voor gezinnen met problemen anders als ze een uitnodiging krijgen van FC Twente dan van de gemeente. De club heeft een bindende en mobiliserende kracht die we willen inzetten voor de mensen die dat nodig hebben.”
Monique, die met haar gezin meedeed aan Supporter van Elkaar en er nu als vrijwilliger voor werkt, kan dat beamen. “Voor mijn zoontjes was het echt anders dat we gingen sporten met iemand van FC Twente. Speler Eric Brama is nu zijn grote held. ” Dankzij het traject vond Monique’s man weer werk, kon het gezin uit de schulden komen en ging het gezin weer samen genieten, zoals van sporten. “We hadden niets met voetbal, maar nu gaan we regelmatig naar wedstrijden van FC Twente.”
Ateliers Sociaal Domein Friesland
De herbestemming van een leegstaand gebouw. Bestrijding van eenzaamheid of wat betekent maatwerk precies in het sociaal domein? Over dit soort vragen bogen de Ateliers Sociaal Domein zich de afgelopen tijd in Friesland.
De Ateliers Sociaal Domein zijn een initiatief van de NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden en de Werkplaats Sociaal Domein Friesland. Na een experimenteerfase van twee jaar zijn de Ateliers Sociaal Domein nu actief in zes Friese gemeenten. Studenten werken in de Ateliers samen met medewerkers van de gemeente, wijk- en jeugdteams en andere spelers uit het sociaal domein.
Centraal staat een concrete vraag of opdracht vanuit een gemeente of een wijkteam, zegt docent bestuurskunde Avelien Haan van NHL Stenden Hogeschool.
‘Het verschil maken zit vaak in hele kleine interventies’
De gemeente stelt een ruimte beschikbaar waarin alle deelnemers samen komen. In het Atelier onderzoeken de partijen dan gezamenlijk de opgave. Haan: “We hebben vaak geen idee waar we uit gaan komen. Dat is best spannend, ook voor gemeenten om ons zo’n opdracht te geven.”
Duurzame oplossingen
Doel van de Ateliers is om samen tot werkbare, duurzame en toepasbare oplossingen te komen in het sociaal domein. Zo dachten studenten mee met een gemeente die fors ging bezuinigen. De groep kwam niet met besparingsvoorstellen, maar met suggesties hoe je bewonersinitiatieven beter kon organiseren en meer bekendheid kon geven.
Het mooie van de Ateliers is dat het voor alle deelnemers een lerende omgeving is, zegt Haan. “Studenten leveren een afgerond product op en leren ontzettend veel in het contact met alle samenwerkingspartners. Gemeenten en andere deelnemers krijgen toegang tot kennis.”
Het is best pittig om de Ateliers van de grond te krijgen. “We spreken allemaal een andere taal. Wat iedereen bijvoorbeeld verstaat onder een term als ‘voorliggend veld’ is heel anders. We hebben wel eens uren gepraat over een onderwerp en toen bleek achteraf dat iedereen het over iets anders had.” Eén ding kwam naar voren tijdens alle Ateliers, zegt Haan: “Het gaat niet om grote vraagstukken. Het verschil maken zit vaak in hele klein interventies.”
Eén partner voor Hollands Kroon
Alle sociale basisvoorzieningen onderbrengen bij één contractpartner. Dat besloot de gemeente Hollands Kroon, in de kop van Noord-Holland, vijf jaar geleden. Voor die tijd werkt de gemeente voor de uitvoering van de Jeugdwet, Wmo en voorliggende voorzieningen met ruim honderd contractpartners. “We wilden meer tevredenheid en minder versnippering,” zegt Marina Rolvink van de gemeente.
‘Eigenlijk zochten we een hoofdaannemer, die dan voor ons de loodgieter en de stukadoor regelde’
“We werkten voor die tijd samen met ruim honderd contractpartners. Dat gaf veel gedoe. Eigenlijk zochten we een hoofdaannemer, die dan voor ons de loodgieter en de stukadoor regelde.” De gemeente vond die partner in Incluzio. Het is een ‘huwelijk’ waarbij de partners alle hoogte- en dieptepunten doormaakten en maken, zegt Janneke Smink van Incluzio. “We stapten hier echt in als partners. De basis was onderling vertrouwen.”
Ondanks de opstartproblemen bevalt het partnerschap. De klanttevredenheid is gestegen en de kosten van de wijkteams zijn gedaald, om een paar resultaten te noemen.
Flexibel
Een paar lessen: “Timmer het contract niet dicht”, zegt Rolvink van de gemeente Hollands Kroon. “Hou het flexibel, bijvoorbeeld om een mogelijke onvoorziene kosten en toenamen in het gebruik van zorg op te vangen.”
Daarnaast: “Zorg dat je afstemming vindt als er een verschil is in cultuur en organisatiestructuur, voordat je de zorg en de uitgangspunten gaat bespreken”, zegt Smink van Incluzio. Hollands Kroon werkt met zelfsturende teams en geen managers, terwijl Incluzio een heel andere organisatiestructuur kent. Smink geeft aan dat de besluitvorming en politieke cultuur op het gemeentehuis erg wennen was.
Tot slot: “Zorg voor intensief contractmanagement”, zegt Rolvink. “Zie dat niet als een sluitpost, maar als een middel om je doel te bereiken of om te zorgen dat afspraken worden nagekomen. Hou als gemeente ‘feeling’ met je netwerk en inwoners en cliëntenraden. Op die manier trek je echt samen op.”
| Eénentwintig voorbeelden uit het sociaal domein stonden op 10 maart centraal in Zwolle. Ook geïnspireerd worden door mooie voorbeelden uit het sociaal domein? Het congres gaat op herhaling op 6 oktober in Eindhoven, maar dan met andere workshops. |