IBP-café: Netwerkleren met een serious game

Hoe werk je als verschillende overheden en andere partijen samen in een netwerk? En wat kan je hierover leren door middel van een serious game? Bij het IBP-café op 16 januari gingen deelnemers met elkaar aan de slag.

Bestuursgame 'Realiseer je opgave!'

Overheden werken samen met veel partners aan steeds complexere opgaven. Bij die intensievere interactie past een nieuwe vorm van leren: leren in het netwerk, of ‘netwerkleren’. Wat is netwerkleren, hoe werkt het en wat levert het op?

Maarten Hoogstad van het ministerie van BZK vertelde tijdens het IBP-café over de handreiking netwerkleren: “Leren gaat niet vanzelf. Er zijn veel vormen en methoden om de vertaalslag te maken naar het netwerkleren.”

Een van deze technieken om te leren over de vaardigheden nodig bij netwerkleren is serious gaming, waarbij je in spelvorm aan de slag gaat met complexe issues. Designer Rens van den Bergh ontwerpt en past serious games toe bij de provincie Zuid-Holland. Bij onderwerpen als de omgevingswet, duurzaamheidsvraagstukken en watermanagement kan een game de deelnemers anders laten kijken, vertelt hij. “Netwerken, kennis delen, samenwerken kan allemaal met behulp van zo’n spel. Bij assessments gebruiken we ze soms ook. Het moet leuk zijn, inhoudelijk kloppen en een bepaald doel halen.”
 

Nieuwe energie in archipel

In vier groepjes gaan de deelnemers vervolgens aan de slag. Bij het spel zijn ze inwoners van een archipel, die moeten beslissen over nieuwe energiebronnen. Met elke energie-opwekkingsmethode die ze introduceren op hun eiland zijn punten te verdienen. Een zeewierbiomassa-centrale op je eiland telt voor vijf punten, maar zo’n centrale ontsiert het landschap en zorgt voor stank. Getijde-energie is schoner, maar verhoogt wel de kans op overstromingen. Deelnemers aan het spel moeten de belangen van het eiland – toerisme, natuur, woongenot van de bewoners – afwegen tegen de andere belangen.

Elke paar minuten introduceert Van den Bergh nieuwe informatie. Zo moet er een tankstation komen met duurzame energie. Het duurt niet lang of het eiland Veel-Vogels wil samenwerken met de andere eilanden. Er wordt druk onderhandeld. Wie krijgt het tankstation?
Leuk en leerzaam, zo’n spel, beaamt een deelnemer. “Zeker om samen naar oplossingen te zoeken.” Steven Kroesbergen van het ministerie van BZK, een van de deelnemers, vindt dat ook. “Zo’n spel drukt je met de neus op de feiten dat de omstandigheden steeds veranderen en dat je je daarop moet aanpassen. Het gaat verder dan samenwerken. Je ziet dat iedereen begint vanuit zijn eigen belang en steeds breder gaat denken tijdens zo’n spel.”

IBP Café