Vers van de Pers: het bodemvriendelijke Frietje Precies van de provincie Noord-Brabant
De Provincie Noord-Brabant brengt een nieuw product op de markt. Het Frietje Precies is een mix van aardappel, pastinaak en zoete aardappel die allemaal op Brabantse grond op een bodemvriendelijke manier geteeld zijn. ‘Het is als overheid heel nuttig om in de praktijk te ervaren wat het beleid aan ondernemersmogelijkheden biedt, en waar je dan tegenaan loopt’, legt projectleider Wim Coenraadts de behoefte uit van de provincie om een frietje op de markt te brengen.
‘Het is een reality check. We sporen boeren aan bodemvriendelijker te telen, maar in dit soort trajecten merken we dat zo’n stap moeilijker gaat dan we misschien denken.’
|
In 1 minuut: |
Frietje Precies in een notendop
De provincie Noord-Brabant voelt een grote urgentie om een duurzaamheidsslag te maken in landbouw- en veeteeltbeleid. ‘Wij hebben een economisch zeer succesvol landbouwbeleid gevoerd, maar we merken ook dat de grenzen van dat productiesysteem zijn bereikt’, vertelt Coenraadts. ‘Al in het vorige bestuursakkoord was het verbeteren van de bodemkwaliteit een belangrijk thema. En we merken dat het ook bij boeren steeds meer leeft. Die zoeken allemaal naar manieren om ermee aan de slag te gaan, maar stellen daarbij de primaire ondernemersvraag: verdien ik er ook aan?’
En zo kwam het dat aardappelteler en precisielandbouwer Jacob van den Borne aanklopte bij FoodUp! Brabant. FoodUp! is onderdeel van de provinciale e uitvoeringsagenda Brabantse Agrofood, en onderzoekt hoe nieuwe benaderings- en werkwijzen de gewenste transitie kunnen versnellen.
‘Jacob experimenteert al jaren met methodieken om zijn productie te verduurzamen. Dit jaar wilde hij uitzoeken hoe strokenteelt en precisielandbouw hem als boer een aantrekkelijker marktpositie kunnen opleveren. Want verduurzaming en kringlooplandbouw zijn prachtig, maar als boeren er geen geld mee verdienen, is er voor hen geen enkele prikkel om die omslag die wij als provincie wensen, te maken’, stelt Coenraadts.
‘FoodUp! helpt boeren in hun zoektocht naar andere vormen van bedrijfsvoering. Daar hoort ook conceptontwikkeling bij, en daarvoor klopte Jacob bij ons aan. Het doel van onze samenwerking: een aantrekkelijk, lekker, inspirerend consumentenproduct te ontwerpen. Die componenten zitten allemaal in het Frietje Precies.’
Hobbels op de weg
‘Als je zo met elkaar optrekt, ervaar je dat je dingen tegenkomt die rolvreemd zijn, die afwijken van wat je normaal doet’, vertelt Coenraadts. ‘Voor een boer is dat marketing bedrijven, voor een overheid is dat productontwikkeling. We hebben ervaren dat de hobbels voor duurzame producten met name in de verwerking zitten.’
De lijnen om gewassen te snijden en frituurklaar te maken, zijn helemaal niet ingericht op kleine en afwijkende partijen, zoals onze 10.000 porties friet van aardappelen, bataat en pastinaak. De grootschaligheid die we in de landbouw proberen te doorbreken, zit er verderop in de keten nog zo ingebakken, dat dat innovatie eigenlijk belemmert. Voor ons was dat heel nuttig om te ervaren, daar zit kennelijk een knelpunt in de vertaling van beleid naar praktijk.’
Het dilemma van beleid
‘Als overheid is onze regelgevende/controlerende rol het best ontwikkeld. In trajecten als Frietje Precies merk je dat je veelzijdig en beweeglijk moet blijven. Dat je constant moet schakelen tussen abstract en concreet, tussen theorie en praktijk en tussen plan en uitvoering’, legt Coenraadts uit. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan.
‘Beleid moet niet in beton gegoten zijn, zeggen we geregeld tegen elkaar. Maar daar echt naar handelen, die soepelheid op een verantwoorde manier in de praktijk brengen, is verrekte moeilijk. Want de buitenwereld verwacht dat de overheid consequent en consistent is. Overheden moeten niet zwabberen, maar wel flexibel zijn. Hoe je daarmee het best kunt omgaan? Daarop hebben wij het antwoord ook nog niet’, lacht Coenraadts.
Wil je het Frietje Precies proeven? Hij is te koop op de Dutch Design Week in Eindhoven tussen 19 en 27 oktober.