Nu al futuristisch wonen bij woonvereniging in Utrecht
Wonen in Nederland wordt in de toekomst aardgasvrij, maar het zal nog een flink aantal jaren duren voor iedereen afscheid heeft genomen van de traditionele cv-ketel en het vertrouwde gasfornuis. Terwijl in het hele land aardgasvrije nieuwbouw in voorbereiding is en plannen worden gesmeed om bestaande huizen van het gas te halen, wordt er op diverse plaatsen al gepionierd.
|
Dit artikel in 1 minuut: Woningbouwvereniging Mitros en bouwer Hegeman leverden afgelopen winter het aardgasvrije complex Blom op. In dit Utrechtse woonblok met 34 huurappartementen is nu al goed te zien hoe wonen energieneutraal wonen er straks voor iedereen uit kan zien. |
Geen doorsnee woonblok
Zo’n plek is Blom, een nagelnieuw blok met 34 sociale huurappartementen op het terrein van de voormalige Veemarkt in Utrecht. De ‘nul op de meter-woningen’ werden afgelopen winter opgeleverd door woningbouwvereniging Mitros en bouwer Hegeman. Blom is geen doorsnee blok. Het is niet alleen duurzaam, maar ook een woonvereniging waarin gemeenschappelijkheid en zelfbeheer een grote rol spelen. Iedere huurder is lid van de woonvereniging en heeft een taak in het complex.
Eén van de appartementen, de ‘CoWo’, is er voor gemeenschappelijk gebruik en er worden gezamenlijke activiteiten georganiseerd. Een deel van de woningen heeft een bescheiden buitenruimte, maar er is een grote gezamenlijke binnentuin. De andere helft van het blok is nog in aanbouw. Dat heet Kas & Co, bestaat uit meergeneratie-koopwoningen en bevat - zoals de naam al suggereert - een grote kas waar eigen groente zal worden geteeld.
‘Weg met die lelijke radiatoren. Daar kan een mens snel aan wennen’
Voor Saskia van Gelderen, bewoonster van Blom en bestuurslid van de woonvereniging, was het sociale aspect zeker zo belangrijk als de duurzaamheid. ‘Het verschilt per bewoner waar de nadruk op ligt, maar voor iedereen was het een heel bewuste keuze om hier te gaan wonen’, zegt ze. ‘Ik was al lang op zoek naar die combinatie van bewust en gezamenlijk, maar die vind je meestal alleen in koopcomplexen, en daar kom ik niet voor in aanmerking.’
In haar sfeervol ingerichte hoekappartement springt één ding meteen in het oog: de afwezigheid van radiatoren, waardoor de grote - geïsoleerde - raampartijen tot aan de vloer kunnen doorlopen. ‘Weg met die lelijke dingen. Daar kan een mens snel aan wennen’, lacht Saskia. De huizen in Blom worden verwarmd met vloerverwarming. Alle energie die nodig is voor de woningen wordt opgewekt door zonnepanelen, die duidelijk zichtbaar aanwezig zijn op het dak van de gezamenlijke fietsenstalling, en iets minder zichtbaar op het hoofddak liggen. Iedere huurder heeft eigen panelen.
Het aardgasvrije complex Blom in beeld
Koken op inductie went heel snel
Het aantal panelen is afhankelijk van de zonligging en de energiebehoefte. Saskia: ’Ik heb er zeven. Iedereen heeft twee bundels voor het energieverbruik, een beetje vergelijkbaar met een telefoonabonnement. De eerste bundel is voor eigen gebruik, de tweede voor gebouwgebonden gebruik, zoals warm water en de installaties. Het idee is dat je gelijk uitkomt: als je meer verbruikt dan jouw panelen opwekken, dan betaal je bij. Verbruik je minder, dan krijg je toe. We hebben wel een abonnement bij een energieleverancier, en we betalen een Energie Prestatievergoeding, onder meer voor het plaatsen en onderhouden van de installaties.’
Kat Loki ligt tijdens het interview prominent op het aanrecht, op de plek onder de afzuigkap waar je een kookplaat zou verwachten. Saskia: ‘Ik heb liever veel werkruimte, dus ik kook op een kleine inductiekookplaat, die ik een kastje kan opbergen. Dat koken op inductie went heel snel. In mijn vorige huis had ik een slecht gasfornuis, en dan is dit alleen maar vooruitgang. En je krijgt perfecte pannenkoeken en eieren, omdat de warmte zo gelijk wordt verdeeld. Het grootste nadeel vind ik eigenlijk dat die kookplaten bij alles wat je doet zo’n elektronisch piepje geven.’
‘Je kunt dus niet even snel de thermostaat een graadje lager of hoger zetten.´
Kinderziektes zijn er ook. De woningen in Blom zijn niet groot, dus er moesten extra kleine installaties worden ontworpen en aangelegd, toegesneden op de situatie. Bij aanleg, onderhoud en verhuur zijn bovendien vier partijen betrokken. ‘Een storing is dus niet zomaar even gefixt’, zegt Saskia. ‘We hebben in de winter een probleem met de verwarming gehad, waardoor het veel te warm werd in huis. Dat heeft maanden geduurd. En er is steeds gedoe met het systeem waarmee in het doucheputje warmte uit water wordt teruggewonnen. Het zorgt om de haverklap voor verstoppingen. Daar is nog geen echte oplossing voor.’
‘Er zijn verder nog wel een paar nadelen. Om de aanlegkosten in toom te houden, is bijvoorbeeld de temperatuur in het hele appartement hetzelfde. Je kunt dus niet per kamer een temperatuur kiezen. Dat is deels ondervangen door in de slaapkamers minder leidingen in de vloer te doen. Het aanpassen van de temperatuur duurt ook heel lang. Je kunt dus niet even snel de thermostaat een graadje lager of hoger zetten. Je mag verder niet boren in de isolerende buitenmuren, maar daar kan ik wel mee leven.’
‘Ik word op andere vlakken ook duurzamer’
Ondanks de kleine ongemakken die horen bij het pionieren, is Saskia zeer tevreden. ‘Bij zo’n doucheputje denk ik wel eens: doe maar een gewoon gootje, dan maar iets minder besparen. Maar verder is dat nul op de meter-systeem echt wel een flinke besparing ten opzichte van een gewoon huis, nog los van de milieueffecten. Je moet bovendien bedenken dat de woningbouwvereniging en de bouwer echt vooroplopen en nog niet zo heel ervaren zijn. Wat wij hier hebben is nu hypermodern, maar over tien jaar waarschijnlijk al verouderd.’
‘Ik merk dat ik ook op andere vlakken duurzamer word door hier te wonen. Ik koop minder, doe meer biologisch en let beter op het scheiden van afval. Dat geldt voor meer mensen die hier wonen. Ik vind het parkeren wel een mooi voorbeeld. We hebben voor 34 appartementen 10 parkeerplaatsen ter beschikking. Maar er zijn heel veel fietsen en weinig auto’s, zodat we uiteindelijk maar 7 van die 10 plekken hebben verhuurd. Er komen straks elektrische deelauto’s bij het blok te staan. Er wordt sowieso veel gedeeld, zoals met de CoWo. Dat vind ik heel mooi.’