1 jaar IBP: de plannen voor 2019

Het Interbestuurlijk Programma is jarig! Precies een jaar geleden, op 14 februari 2018, zetten de VNG (gemeenten), IPO (provincies), UvW (waterschappen) en BZK (Rijk) hun handtekeningen, en spraken af om gezamenlijk meer te bereiken op grote maatschappelijke opgaven. Wat is er gebeurd in het afgelopen jaar, en wat zijn de plannen voor 2019?

Terugblik op 2018

Het interbestuurlijk programma stelde zich als doel om als overheden samen meer te bereiken op grote maatschappelijke opgaven. De 10 IBP-opgaven zijn verantwoordelijk voor het realiseren van hun doelen en het maken van afspraken. Het afgelopen jaar is er veel gebeurd. Een greep uit de ontwikkelingen:

  • Veel opgaven legden in 2018 afspraken vast, zoals in het sociaal domein, bij klimaatadaptatie en niet te vergeten het ontwerp klimaatakkoord.
  • Het IBP-programmateam werkte mee aan de aanpak om de tekorten in het sociaal domein te onderzoeken, om oplossingen te kunnen verkennen. Tekorten op de Jeugdzorg bij een aantal gemeenten was en is een van de grootste knelpunten.
  • Liaisons van het programma faciliteerden de IBP-opgaven, om ze op weg te helpen en om beter interbestuurlijk te werken.
  • Ten slotte maakten we met communicatiemiddelen – zoals deze website - zichtbaar hoe het de opgaven vergaat, waar professionals tegenaanlopen bij het interbestuurlijk samenwerken, en waar de kansen liggen om beter samen te werken als één overheid.
Een panel in gesprek

Plannen voor komend jaar

In het komende jaar verzet het IBP de bakens een beetje. Veel opgaven worden op regionale, soms lokale schaal opgepakt. Dat is logisch, omdat er grote regionale verschillen zijn als het om klimaatverandering, toekomstbestendig wonen of bijvoorbeeld de brede schuldenaanpak gaat.

IBP-programmateam als ‘buitenboordmotor’

Om het werk van de IBP-opgaven te versterken, is er een IBP-programmateam dat de opgaven ondersteunt als een soort ‘buitenboordmotor’. Ten dienste van de opgaven, helpt het programmteam om verschillende vormen van interbestuurlijk werken verder te ontwikkelen door:

  • het leggen van verbanden tussen de opgaven (cross-overs);
  • het signaleren van knelpunten, bijvoorbeeld in wet- en regelgeving en financiën;
  • het stimuleren en leren van goed interbestuurlijk samenwerken; en
  • inzicht geven (op hoofdlijnen) in de voortgang van de opgaven en daarover rapporteren.

Nieuwe initiatieven in 2019

Naast deze reguliere taken maakt het programmateam komend jaar in het bijzonder werk van de volgende initiatieven.

  • Om de relatie tussen de regio’s onderling en tussen de regio’s en ‘Den Haag’ te versterken, gaat het IBP-programmateam 10 regionale initiatieven intensief volgen. Wat gaat daar goed, wat kan beter en waar lopen professionals in de praktijk tegenaan, waardoor ze niet (of niet snel genoeg) verder komen, zonder bovenregionale inspanning? Hoe definiëren zij de maatschappelijke opgave en welke cross-overs zien we ontstaan? Het doel is om hier van te leren en deze initiatieven – waar nodig - te ondersteunen.
     
  • We gaan het gemakkelijker en aantrekkelijker maken om eens in de schoenen van een collega bij een andere overheid te gaan staan. Een goede samenwerking begint immers met het kennen van elkaars werk, organisatie en situatie. Met de koepels maken we een plan, zodat iedereen die met interbestuurlijk samenwerken te maken heeft, wordt verleid eens te buurten bij een andere overheid.
     
  • De komende periode tekenen we de verhalen (storytelling) op van circa 25 professionals die interbestuurlijk werken, met verschillende functies op verschillende plekken in het land. Hun ervaringen delen we als artikelen op deze website, en af en toe komen we bij elkaar om op te halen wat dat zijn, de ingrediënten voor een goede samenwerking. Het startpunt voor dit gesprek is het model voor interbestuurlijk samenwerken, ontwikkeld door de NSOB (samenvatting onder Aanpak).
     
  • Ook gaat het IBP-programmateam dieper graven naar inzichten die ook voor andere opgaven relevant kunnen zijn: .verdiepen en inspireren. We werken aan een aanpak waarmee we ieder kwartaal één vraagstuk (knelpunt, cross-over of uitdaging) nader onderzoeken. Zo’n onderwerp diepen we drie maanden lang uit en belichten we van verschillende kanten; de inzichten bespreken we tijdens een bijeenkomst en publiceren we vervolgens als artikel. De inzichten bundelen we onder Dossiers.
    • Mogelijke onderwerpen voor zo’n vraagstuk: hoe beleg je verantwoordelijkheden in een netwerksamenleving? Op welke manieren betrek je volksvertegenwoordigers bij een opgave? Of: hoe ga je om met participatie bij een interbestuurlijke samenwerking?
       
  • Net als vorig jaar blijft het IBP-programmateam ook knelpunten oppakken, en zorgt het team voor rapportages over de voortgang. Verder organiseren we het komende jaar weer een aantal lunchlezingen. De liaisons blijven actief en we bieden (weliswaar bescheiden) financiële mogelijkheden, om een opgave of samenwerking een stapje verder te helpen.