Over- of ondergewaardeerd? ‘Ook van brede welvaart moeten we afscheid durven nemen’

In een wereld waar de markt wereldvrede zou brengen, was onze keuze voor mainport-beleid ooit ‘spot on’. Maar inmiddels verkeren we in een heel andere wereld en deze vraagt om een nieuw gezamenlijk verhaal, ziet Wouter Veldhuis, Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving. Als onderdeel van dat nieuwe verhaal moeten we ‘gemeenschapsvorming en verbinding tussen mens en natuur weer centraal stellen’. In een nieuwe aflevering van ‘Overgewaardeerd/Ondergewaardeerd’ schets hij de contouren.

Wouter Veldhuis
Beeld: ©Roderik Rotting

Brede welvaart lijkt, sinds de verkiezingen van afgelopen najaar, het Haagse toverwoord. Voor Wouter Veldhuis reden temeer om het begrip eens van haar magie te ontdoen: ‘Overgewaardeerd, al klinkt dat misschien wat gek uit mijn mond!’

Veldhuis is stedenbouwkundige en architect. Eind 2020 werd hij voor vier jaar aangesteld als Rijksadviseur voor de Fysieke leefomgeving: ‘Als College van Rijksadviseurs geven wij gevraagd en ongevraagd advies geeft over ruimtelijke vraagstukken in Nederland.’ Vanuit Amsterdam werkt hij daarnaast als partner van stedenbouwkundig bureau MUST aan de ontwikkeling van een rechtvaardige leefomgeving.

‘De kwaliteit van leven en onze leefomgeving’ krijgen weer meer aandacht en lijken ‘een van de contouren’ te zijn van een nieuw verhaal, ziet Veldhuis. Deze ideeën brengen we in Nederland onder in het begrip brede welvaart, al is dit zijns inziens niet wenselijk. Waarom? Brede welvaart blijft een economisch begrip waar het bbp centraal staat. ‘We moeten nu die stap durven zetten en het echt hebben over welzijn. Dat zal leiden tot een andersoortig gesprek’, aldus de Rijksadviseur.

Spruitjeslucht, dat nooit meer

Het gaat nu, zegt Veldhuis, om het ‘herontdekken van waarden die we opzoek naar welvaart even vergeten waren’. En dat hebben we met elkaar te doen. Want, in een omgeving waarin ‘de overheid en de markt niet bij machte zijn om verandering voor elkaar te krijgen’ zie je dat burgerinitiatieven dat wel kunnen, stelt hij.

‘Ik denk dat er op dit moment een enorme innovatiekracht ligt bij burgers die zich collectiviseren om vooruitgang te bewerkstelligen.’ Bovendien, stelt veldhuis, is die behoefte aan verbinding overal in de samenleving merkbaar: ‘Wat je momenteel ziet is dat iedereen, ongeacht politieke kleur, weer opzoek is naar houvast. Gemeenschapsvorming wordt weer actueel.’

Verder gaat Veldhuis in op begrippen als ‘mainport-beleid’, ‘interbestuurlijke samenwerking’ en ‘het gezamenlijke verhaal’.

Overgewaardeerd/Ondergewaardeerd

In de videorubriek van Overheid van Nu interviewen we dwarsdenkers in en rond het openbaar bestuur aan de hand van actuele begrippen.